អង្ការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សៈ ទំព័រទី២

នៅក្នុងខែតុលាឆ្នាំ២០០៨ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសថា អាមេរិកនិងធ្វើ សេចក្តីសំរេចចិត្ត ផ្តល់ជំនួយជាលុយចំនួន ១,៨ លានដុល្លាអាមេរិក ចំពោះតុលាការកូនកាត់ នៃ អតីតៈមេដឹកនាំខ្មែរ ក្រហម (នៅក្នុងការិយាល័យតុលាការវិសមញ្ញកម្ពុជា) ដែលត្រូវបានបញ្ចេញអោយដឹង តាមសេចក្តីរាយការណ៏ ដែលអាចគួរអោយជឿបាន នូវអំពើពុករលួយ និងដោយមានការរំខាន និងការ បន្លែបន្លំយ៉ាងប៉ិនប្រសព្វ ពីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ។ ដោយយោលទៅតាម សេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្មីៗ របស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលអំពាវនាវទៅតុលាការ កុំអោយមានការកាត់ទោស បន្ថែម ពីព្រោះវានិងធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ តុលាការដែលកំពុងតែមាន ដំណើរការល្អប្រសើរ ឯករាជ និងសុច្ចរិតទៀងត្រង់។  ដើម្បីជួយដល់កម្ពុជា ចំពោះការប្រឈមមុខ ដែលបានតភ្ជាប់ពី រឿងសង្រ្គាមជាប្រវត្តិសាស្រ្តនានា នៅឥណ្ឌូចិន  សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែឈានមុខគេ ក្នុងការគាំទ្រអង្ការសហប្រជាជាតិ គាំទ្រប្រទេសជំនួយនានាដទៃទៀត ហើយនិងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ដោយទទូចចង់អោយនៅតែរក្សា ភាពយុត្តិធម៌កំរិតខ្ពស់ដដែល នូវការជំនុំជំរះកាត់ក្តី អំពីបទឧក្រឹដ្ឋកម្មរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលបានប្រព្រឹត្តនៅកម្ពុជា ។

ព្រមជាមួយនិងការបន្តរ នូវជំនួយដល់រដ្ឋាភិបាលខ្មែរផ្ទាល់ សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានអោយសញ្ញាលាយឡំគ្នា ឬស្រពិចស្រពិល ថាតើធ្វើយ៉ាងណា នូវអំពើឧក្រឹដ្ឋកម្ម ដែលគ្មានទោសពៃ អំពើឃោរឃៅឫស្យា និងអំពើជួញដូរមនុស្ស ដែលជាប់ទាក់ទងទៅនិងថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ ហើយនិងប្រព្រឹត្តបទល្មើសនូវសិទ្ធិផ្សេងៗទៀត ។ ឥឡូវនេះ ជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់ទៅលើ ការហ្វឹកហ្វឺន និងជំនួយជាសម្ភារៈ ដល់សមាជិកនិងអង្គភាពនានា នៃកងកម្លាំងខេមរៈភូមិន្ទកម្ពុជា ដែលត្រូវបានជាប់ជំពាក់ជំពិន នូវការរំលោភ សិទ្ធមនុស្សទាំងគម្រោល ។ គឺវានៅតែមានសហប្រតិបត្តិការណ៍យ៉ាងខ្លាំងដដែល ជាមួយពួកប្រឆាំង-ភារវកម្មមួយចំនួន  (It has strong counter-terror cooperation with some of the same individuals). ។ ក្រសួងសហព័ន្ធសើបការសម្ងាត់អាមេរិក (FBI) បានផ្តល់ជារង្វាន់ ដល់អ្នកដែលល្បីឈ្មោះ ខាងប្រព្រឹត្តបទល្មើសសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជាផងដែរ ដែលធ្វើអោយប្រជាជនកម្ពុជា ងឿងឆ្ងល់ថា តើសហរដ្ឋអាមេរិក នៅខាងណា ។

ក្នុងនាមដែលជាប្រទេសមួយ ដែលបានសញ្ញេរឬចុះហត្ថលេខា នូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនៅទីក្រុងប៉ារិស នៅឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាប្រទេសអ្នកផ្តល់ជំនួយមួយដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ហើយនិងជាប្រទេសមួយ ដែលមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងនៅកម្ពុជានាពេលនោះ សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែ ដើរតួរយ៉ាងស្របជាមួយនិងការទទូចចង់បាន អោយកម្ពុជានិយាយបកស្រាយ នូវរឿងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដ៏តិចតួច ឬមិនគ្រប់គ្រាន់របស់ខ្លួននេះ។ ទីមួយ សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវតែចងចាំជាចម្បងថា គឺខ្លួនត្រូវតែឈរនៅជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា ហើយទីពីរ សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវតែមានទំនាក់ទំនងល្អ ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។

II.  សហរដ្ឋអាមេរិក និង កងកម្លាំងសន្តិសុខកម្ពុជានានា — ភាពគ្មានទោសពៃ និង ការវាយតម្លៃ

សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់នូវការហ្វឹកហ្វឺន ជំនួយខាងសម្ភារៈ ហើយនិងអោយជារង្វាន់ទៅដល់ទាហាន ប៉ូលិស អង្គភាពប្រឆាំង-ភារវកម្មនានា ឬផ្តល់ជារង្វាន់ដល់បុគ្គលនានា ដែលបានរក្សា តាមដានរឿង អ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសសិទ្ធិមនុស្សខ្លាំងជាងគេ ។ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦មក សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ជាលុយចំនួន ៤,៥ លានដុល្លាសហរដ្ឋអាមេរិក សំរាប់គ្រឿងប្រដាប់ប្រដាទាហាន និងការហ្វឹកហ្វឺនទៅកម្ពុជា តាមរយៈកម្មវិធីថវិការជំនួយទាហានបរទេស ។

ការហ្វឹកហ្វឺនត្រូវបានផ្តល់ទៅ អង្គភាពពិសេសនានា ដែលល្បីឈ្មោះខាងធ្វើ អំពើឧក្រឹដ្ឋកម្ម គ្មានទោសពៃ ហើយគេនាំគ្នាសប្បាយរីករាយ ជាពិសេសអង្គភាពកងការពារ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏សប្បាយខ្លាំងណាស់ដែរ ដែលពួកគេទាំងនោះ ត្រូវបានជាប់ជំពាក់ជំពិន រាប់មិនអស់នូវ បទល្មើសសិទ្ធិមនុស្ស ដោយបូករួមទាំងនយោបាយសម្លាប់រង្គាល ដែលបានធ្វើនៅក្រោម ឈ្មោះ ជាអង្គភាពប្រឆាំង-ភារវកម្មពិសេស ដែលទើបបានបង្កើតថ្មីៗនេះ ។ សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានផ្តល់ជាចំណាប់អារម្មណ៍ថា ខ្លួនត្រូវបានបំភ្លេចចោល ឬក៏ បានបាត់បង់នូវ ការចាប់អារម្មណ៍ ចំពោះរឿងសិទ្ធិមនុស្សខ្លះៗ ដោយសារតែជួយអង្គភាព ឬបុគ្គលឹកទាំងនេះ ។